| B I S S E X T I L E |
 |
| FEBRUARI |
| De schrikkeldag |
Schrikkeldagen zijn in het jaar XLV voor Christus ingevoerd door Gaius Julius Caesar. (Ooit Asterix gelezen? Dan kent u hem wel). Hij had voor het bijhouden van de datum een systeem ingevoerd met MCDLXI dagen in IV jaren van CCCLXV dagen en een extra dag elk IVe jaar. Om zichzelf daarvoor te eren hernoemde hij en passant de maand Quintilus ("vijfde") naar zichzelf: Julius (juli) (hè? juli is toch de zevende maand? DOORLEZEN!). Die extra dag elk IVe jaar kwam tot stand door invoering van de zogenoemde bis sextile (met de nadruk op SEX). Dat betekent II keer VIe en het was een verdubbeling van de VIe dag vóór de kalendae van Martius (maart, genoemd naar de oorlogsgod Mars). Wat is dat nu weer, de kalendae? Wel, bij de Romeinen was dat gewoon de Ie dag van de maand en het was gewoonte om van daaraf achteruit te tellen, waarbij op de kalendae met I werd begonnen (dus de Ie dag vóór de kalendae is gewoon de kalendae zelf! (stom hè?)). Bij VI kom je dan op de te verdubbelen dag. Waarom die datum? Dat is omdat de Romeinen vóór die tijd een nogal gebrekkige methode hanteerden die onder andere op de maan was gebaseerd. Op die Romeinse kalender begon het jaar met de maand Martius en Februarius was dus de laatste maand van het jaar (vandaar dat zopas juli als vijfde maand (Quintilus) werd aangeduid en als je een beetje kunt tellen in het Frans, Spaans, Italiaans of Latijn, realiseer je dan ook eens het volgende: september=VII, oktober=VIII, november=IX, december=X; en augustus heette vóórdat de betreffende keizer die maand naar zichzelf heeft hernoemd Sextilus). Dat systeem werd (on)regelmatig en min of meer willekeurig gecorrigeerd voor de seizoenen door af en toe de laatste maand van het jaar, dus Februarius, in te korten tot XXIII dagen en de rest van die maand, dus vanaf de VIe dag voor de kalendae van Martius, te vervangen door een extra maand van XXVII of XXVIII dagen, de zogenoemde Intercalaris of Mercedonius. Waarom dàt nu weer op díe manier werd gedaan is niet meer eenduidig te achterhalen. Caesar introduceerde de schrikkeldag in plaats van deze schrikkelmaand zoals aangegeven in onderstaand schema:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat betreft de nummering van 2 en 3 maart in dit schema: dat zijn resp. de VIe en de Ve dag voor de Nonae van Martius en dat is niet 9 maart maar de IXe dag voor de Idus van Martius, wat op zijn beurt de XVe dag van Martius is, dus de Nonae is 7 maart (pfjoew...) (Telkens op zo'n dag met I beginnen en achteruit tellen! Hoezo, moeilijk systeem? Rare jongens, die Romeinen...). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vanwege het achteruittellen vanaf de kalendae valt op onze huidige kalender (Hé? kalender, kalendae?) de schrikkeldag dus op 24 februari !
Vind je deze uitleg nogal ingewikkeld en chaotisch? Dat dacht ik al...
Wellicht vind je deze uitleg wat duidelijker.
En hier
is ook nog een uitleg, hoewel die enkele kapitale fouten bevat!
Maar ja, die site is dan ook niet van mij...
deze uitleg door mij is wél goed.
In veel landen viert men niet de verjaardag, maar de naamdag, gerelateerd aan de heiligenkalender (santenkraam). In een schrikkeljaar is dat (als men het correct viert) eind februari anders dan in gewone jaren:
| |||||||||||||||||||||||||||
| (Wat een namen hè?) | |||||||||||||||||||||||||||
Meer informatie over kalenders is op het internet onder meer te vinden op de volgende pagina's:
|
http://henk.reints.nl/easter
www.tondering.dk/claus/calendar.html |
(zéér goede site!)
(nog veel beter) |
In www.tondering.dk/claus/calendar.html kunt u lezen dat de Europese Commissie in al haar wijsheid HELAAS heeft besloten dat met ingang van het jaar 2000 de schrikkeldag in Europa per definitie op 29 februari valt, wat natuurlijk volkomen onlogisch is... |
Copyright (c) 1999-2007 Henk Reints |